دريا خان نظاماڻي: کرڙيءَ جي جنگ جي نامور شهيد دريا خان ولد ڪرم خان نظاماڻيءَ جو تعلق موجوده ڳوٺ ڪرم خان نظاماڻي، تعلقي هالا، ضلعي مٽياريءَ سان هو. سندس وڏا ڪلهوڙن جي دؤر ۾ سماجي، سياسي، اخلاقي ۽ جاگيرداري حيثيت سان مقبول ۽ مضبوط هئا. کيس مير مراد علي خان مختارڪار مقرر ڪيو هو. خان نظاماڻي'>دريا خان نظاماڻي باشعور، باعلم، بهادر، عقلمند ۽ ڪيترين صلاحيتن جو مالڪ هو. فوجي لشڪر جو سپهه سالار هو. هن پنهنجي فوجي لشڪر سان گڏ کرڙيءَ جي جنگ ۾ دليري، بهادري ۽ سچي مجاهد جي حيثيت سان سنڌ ديس جي حدن تي ڪاهي ايندڙ هاڪاري پٺاڻ شاهه شجاع سان کرڙيءَ جي ميدان ۾ وڙهندي، 2 فيبروري 1834ع تي شهيد ٿي ويو. دريا خان نظاماڻيءَ کي ڳوٺ اجن شاهه جي ڏاکڻي طرف سيد حسن عرف ڍير ڌڻيءَ جي قبرستان ۾ دفنايو ويو. هي قبرستان ديهه گھوگھاٽ، تپي ۽ يونين ڪائونسل ڀٽ شاهه ۾ آهي.
’تاريخ تازه نواءِ معارڪ‘ ۾ منشي عطا محمد شڪارپوري ڄاڻائي ٿو ته: ”خان نظاماڻي'>دريا خان نظاماڻي حيدآباد ۾ ٽالپر حڪمرانن جو خاص ملازم هو. کرڙيءَ جي جنگ ۾ غلام مرتضيٰ شاهه ڪهيريءَ جي مارجي وڃڻ کان پوءِ خان نظاماڻي'>دريا خان نظاماڻي ميدان ۾ آيو. هن اچڻ سان ئي سمندر خان پٺاڻ جي ڀائٽي کي هڪ ئي ڌڪ سان پورو ڪري ڇڏيو. دريا خان نظاماڻيءَ جي مرڻ کان پوءِ ميرن کي شڪست جو يقين ٿي ويو.“